Yeni Balakən qəzeti

0

Xeyirxahlıq, qarşılıq gözləmədən edilən bir dua kimidir; bəzən bir təbəssüm, bəzən bir əl uzatmaqla baş verir.Yazmaqda məqsədim,belə gözəllikləri sizin də yaşamanız,xeyirxahlığı təbliğ və təşviq etməkdir.

Bir neçə gün sonra 2025-2026 dərs ili başlayır.Artıq hər bir ailədə məktəb qayğıları  başlayıb,ələxsus da kasıb,imkansız təbəqədə bu daha çox hiss olunur.Məktəbli forması,ayaqqabı,çanta,dəftər-qələm,çalışma kitabları və sairə,bütün bunlara əməlli-başlı məbləğ gərəkir..Bu məbləği borc-xərc,nisyə edib tapsanda almağa keyfiyyətli mal tapmırsan.Qalırsan “kitayski”,5 gün sonra qızaran mallara möhtac.
Hər il,hər dəfə ənənəvi xeyirxah davranışı ilə kasıbları,imkansız ailələrin məktəbli balalarını sevindirən Balakənin  hörmətli millət vəkili Nəsib Məhəməliyev bu il də ənənəsinə sadiq qalaraq yüzlərlə məktəblini, öz hesabına alaraq göndərdiyi məktəbli formalarını hədiyyə edərək sevindirdi.Hədiyyə edilən məktəbli geyimləri keyfiyyətli,qəşənq formalar idi.Ölkədə keyfiyyətli məktəbli formalarının rəqibsiz ünvanı “BTE”(Bakı Tikiş Evi),köhnə adıyla “Volodarski” fabrikidir.Deputatımız tərəfindən sevindirilən o kasıb balaları məhz elə bu brenddən geyinəcəklər bu il məktəbə.
Bununla yanaşı, bu gün həm də millət vəkili seçkilərində Nəsib müəllimin Meşəşambul sakinlərini söz verdiyi və təşəbbüskarı olduğu 1.8 km-dən çox asfalt yolun inşasına başlanıldığının şahidi olduq.
Nə qədər vaxt idi ki, Qaysa Folklor Evinin ¼ hissəsi təbiətin şıltaqlığı nəticəsində dağılmış,təmiri isə nağıla-nəğməyə dönmüşdü.Axırda sakinlər Nəsib müəllimə müraciət etmiş, o da təmirin xərcini üstlənmişdi.Bu gün verilən o söz də yerinə yetirilərək artıq Qaysa Folklor Evi dağılmış hissəsi həm içəridən,həm çölündən təmir edilib kənd sənətsevərlərin  istifadəsinə verilmişdir.
Xeyirxahların ilk mükafatı-sevindirdiklərinin üzündəki təbəssümdür. Xeyirxahlıq, nə varla ölçülür, nə də şöhrətlə — o, ürəyin səxavətindən doğan saf bir niyyətdir.Allah niyyətinizi qəbul etsin,əvəzini bol-bol versin,qəlbi mərhəmət dolu xeyirxah İnsan,darda olanların Dostu.Amin.
 Xeyirxahlıq, qarşılıq gözləmədən edilən bir dua kimidir; bəzən bir təbəssüm, bəzən bir əl uzatmaqla baş verir.Yazmaqda məqsədim,belə gözəllikləri sizin də yaşamanız,xeyirxahlığı təbliğ və təşviq etməkdir.
                                                                                                      Ramazan Abal

Bu il ali məktəblərə daxil olmaq üçün sənəd vermiş balakənli məzunlardan 295 nəfəri tələbə adını qazanıb. Qəbul imtahanlarında məzunlardan 47 nəfəri 500-dən, 10-u isə 600 baldan yuxarı nəticə göstərib.
“Yeni Balakən” 600-dən yuxarı bal toplamış fəxrimiz tələbələri adları,şəkilləri,balları,onları yetişdirən müəllim heyətinin,pedoqoji kollektivinin çalışdığı orta və daxil olduqları ali məktəbin adlarıyla birgə təqdim edir..

0

Bu gün Balakən Uşaq İncəsənət Məktəbində “Süni intellekt və musiqinin vəhdəti” adlı təlim-dərs xarakterli tədbir keçirildi.

Tədbirdə İncəsənət məktəbinin və digər təhsil müəssisələrinin nümayəndələriylə yanaşı Balakən RİH-dən Aynur xanım və digər qonaqlar iştirak etdilər.Tədbiri ev sahibi olaraq qonaqları salamlayaraq Balakən UİM-in direktoru Arifə Tağıyeva açdı.

Bakıdan gələn Azərbaycanın Xalq Artisti,Bakı Musiqi Akademiyasının baş elmi işçisi,dosent Zümrüd Məmmədova,Beynəlxalq müsabiqələr laureatı,Qara Qarayev təqaüdçüsü, Bakı Musiqi Akademiyasının doktorantı,gənc bəstəkar,bəstəkarlar ittifaqının üzvü İlahə Qismət və bir çox kino musiqilərinin müəllifi, Bakı Musiqi Akademiyasının bəstəkarlıq şöbəsinin müəllimi,gənc bəstəkar Azər Hacıəsgərli Balakən UİM-də “Süni intellekt və musiqinin vəhdəti” adlı ustad dərsi keçdilər.Dəsr sonunda iştirakçılara dərsdən suallar verildi,doğru cavab verənlər hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar.

Yeni Balakən

0

Şərəfli şair ömrü

Bu günlərdə həmyerlimiz,tanınmış şair,Azərbaycan YB-nin üzvü,”Qızıl Qələm” mükafatı laureatı Xutra Ramazanın 77 yaşı tamam olur.Bu münasibətlə onunla görüşüb müsahibə aldıq.

-Ramazan müəllim,doğum gününüz münasibətilə sizi təbrik edirik,sizə möhkəm cansağlığı və yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzu edirik.Şərəfli ömür yolu keçibsiniz.Bütün mənalı həyatınızı Vətənə,dövlətimizə və xalqımıza həsr etmisiniz.Bu gün dönüb geriyə baxanda hansı hissləri yaşayırsınız?

-Bəli,Allah Təalanın verdiyi ömrün ahıl payımı da yaşamaq mənə nəsib olub.Həyatımdan razıyam.Ömrümü hədər keçirməmişəm.Cəmiyyətə əməyimin və əməlimin töhvəsini verməyə çalışmışam.Çox şadam ki,əvəzində insanların hüsn-rəğbətini hiss etmişəm.Bu,məni daha məsuliyyətlə və həvəslə yazıb-yaratmağa sövq edir.

-Həyat və yaradıcılığınız haqqında məlumat verməyinizi istərdik.

-Mən 1948-ci il avqustun 17-də Balakən rayonu Şərif kəndində anadan olmuşam.Orta təhsilimi Qabaxçöldə yerləşən Xalatala orta məktəbində almışam.1971-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutun fizika-riyaziyyat fakultəsini bitirib doğma kəndimə riyaziyyat müəllimi göndərilmişəm.Əvvəl təlim – tərbiyə işləri üzrə direktor müavini,sonra həmin məktəbə direktor vəzifəsinə təyin olunmuşam.Hal-hazırda təqaüddəyəm və bədii yaradıcılıqla məşğul oluram.

2018-ci ildən AYB-nin üzvü,7 kitab müəllifiyəm.Respublikanın 20-dən çox mətbu orqanlarında və televiziya kanallarında çıxış edirəm.Haqqımda filmlər çəkilib.23 poemanın müəllifiyəm.

Yaradıcılığım vətənə,doğma torpağıma,gözəlliklər məskəni bölgəmizin füsunkar təbiətinə və bu təbiətin özü qədər gözəl,saf insanlarına olan sevgidən qaynaqlanır.Məhəbbət mövzusu onun bütün təzahürləri ilə əsərlərimin ana xəttini təşkil edir.

İki dildə-Azərbaycan və Avar dillərində yazıb-yaradan Azərbaycanın avar oğluyam.Fəaliyyətimlə bu iki millət arasında canlı körpü yaradıram.

-Şair,bildiyimə görə Qarabağ mövzusunu,xüsusən 1-ci və 2-ci Vətən müharibələri ilə bağlı geniş yaradıcılıq işləriniz var.

-Əlbəttə 30 illik ağrısını yaşadığımız, həsrətin cəkdiyimiz doğma Qarabağ hər bir vətənpərvər  yazarın, o cümlədən mənim də daimi mövzümdur. Bu baxımdan, vətənə, onun ayrılmaz hissəsi olan Qarabağa hədsiz sevgi və can yanğısı ilə qələmə aldığım coxsaylı poema və şeirlər arasında 44 günlükVətən müharibəsini tərənnüm edən əsərlərim xüsusi yer tutur. Sonadək qələmə sarılıb cəbhədə fədakarlıqla döyüşən əsgərlərin sırasında oldum. Qanını mürəkkəb edərək vətən oğullarının qəhramanlığını yazdım. Qısa zaman kəsiyində vətən uğrunda səhid olan igidlərin, gəhramanların, qazilərin döyüş yoluna həsr etdiyim “Qartallar Şuşaya uçur” kitabını arsəyə gətirdim.ı Kitab böyük maraq və sevgi ilə qarşaılandı. Kitaba ön sözü yazan böyük şair-publisist, “Kredo” qazetinin Baş redaktoru, Beynalxalq Rəsul Rza laureatı Əli Rza Xələfli kitabı “Sözün Möhtəşəm abidəsi” adlandırır.

-Yaradıcılığınıza bələd olanlar sizi bahar və gözəllik şairi adlandırır. Şeirlərinizdən bahar təravəti gəlir. Lirikanız çox məlahətli səslənir. Baharı çox sevirsiniz, eləmi?

-Əlbəttə mən anamız təbiətin bakirə qızı olan baharın vurğunuyam, bizi əhatə edən hər şeydə-təbiətdə, insanlarda bahar gözəlliyini görürəm. Baharın gəlişini səbirsizliklə gözləyirəm.İlk bənövşəni görəndə qəlbimə ən ülvi duyğular dolur. Bu duyğular məni ilhama cağırır.

Bahar mənim üçüm tərifə alınmayan ilahi gözəllikdir:

Qoy sözlərim qonsun gülə-çiçəyə,

Bahar ətri gəlsin nəğmələrimdən.

Açım ürəyimi hər gözəlliyə,

Əzəldən gözəllik aşigiyəm mən.

Məni yaşadan da, şeirimə qanad verən də bahardır, gözəllikdir. Yazıram ki,insanlara bu gözəlliyi tövhə verim, sevinc bəxş edim.

İnanıram ana təbiətin füsünkar gözəlliyi, birdə insanların mənəvi gözəlliyi dünyamızı xilas edəcəkdir.

-Ramazan müəllim,siz istedadlı şair olmaqla yanaşı,adlı-sanlı müəllimsiz.Çoxsaylı yetirmələriniz hər sahədə çalışır,bir çoxları davamçılarınızdır.Rəhbərlik etdiyiniz məktəbin xoş sədaları hələ də yayılmadadır.Sizcə müəllim və şair məfhumları bir-biri ilə necə uzlaşır?

-Qismətimə mənəvi dünyamızın təmənnasız sakini olmaq düşüb.Ziyalı adını şərəflə daşıyıram,bununla qürur duyuram.Müəllim adı müqəddəsdir,o,bir yanar günəşdir ki,ziyası bəşər övladının zəkasını nurlandırır.Əslində şair və müəllim anlayışları bir-birini tamamlayır.Çünki hər ikisi yaradıcı fəaliyyətə bağlıdır.Biri zehnin memarıdır,o biri qəlbin.Məşhur alman alimi Veyerştrus deyirdi:”Qəlbən şair olmayan əsl riyaziyyatçı olmaz”.Əgər müəllim kamil insan tərbiyə etmək qayğısıyla yaşayırsa,şair olan isə ürəklərdə humanizm və məhəbbət toxumları səpməyə can atır.Doğma olan hər şeyi tərənnüm etmək necə də gözəldir!

Bütün bunların müqabilində şair zaman-zaman cəmiyyətdən diqqət və qayğı görür.Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin və Heydər Əliyevin 100 illik medalları ilə təltif olunmuşam.Mahmud Kaşqari adına beynəlxalq fondun və digər mükafatları almışam.

Mən xalqıma və dövlətimə əmin-amanlıq,rifah və əbədi xöşbəxtlik arzulayıram.

-Dəyərli müsahibə üçün təşəkkür edirəm.Uğurlarınız bol olsun!

                                                                           Ramazan Abal.

HANSINDAN DEYİM

Çoxdur bizim yerin zövqü-səfası,

Наnsından söz açım, hansından deyim?

Yaxından, uzaqdan gələr sədası,

Çəmənin, çiçəyin nazından deyim.

Bu dilbər məkana cənnət dedilər,

Təbiət adına afət dedilər,

Qızıl payızına nemət dedilər,

Mən isə bakirə yazından deyim.

Qayaya kök atan qoşa qovaqdan,

Daşlardan süzülən zümrüd bulaqdan,

Dağların qoynunda yaşıl yaylaqdan,

Zirvəsində qarlı qışından deyim.

Bu gözəl diyara zinətdir insan, –

Avarla azəri bir ürək, bir can.

Söz açım mərdindən, qəhrəmanından,

Hünərvər oğlundan, qızından deyim.

Hər evin qapısı qonaq-qaralı,

Analar, gəlinlər əli sayalı,

Dərmandı süfrənin qaymağı,balı,

Sülhülü dadından, duzundan deyim.

Ramazan vurğundur gözəl hüsnünə,

Ulu keçmişinə, hər xoş gününə.

Min hava üstündə köklənib yenə

Sinəmin sözündən, sazındam deyim.

0

Yol bizi evdən işə, işdən evə, sivilizasiyaya, gələcəyə aparır. Yol yalnız asfalt deyil – o, həm də mədəniyyətin, ictimai şüurun, vətəndaş məsuliyyətinin göstəricisidir. Bəs biz bu mədəniyyətə necə yanaşırıq?

Küçələrə münasibətimiz: Təəssüf ki, narahatedici.
Gündəlik istifadə etdiyimiz küçələrdə təmizlik qaydalarına riayət edirikmi? Təəssüf ki, cavab çox zaman “xeyr” olur. Bəzi sakinlər içdikləri sərinləşdirici içkilərin qabını, yedikləri paketli qidanın qalıqlarını, tum qabıqlarını küçəyə atmaqda heç bir problem görmürlər. Halbuki küçələrdə müəyyən aralıqlarla yerləşdirilmiş zibil qabları mövcuddur – sadəcə bir neçə addım atmaq kifayətdir.
Şəhərin yükünü artıran kənd zibilləri.
Daha da narahatedici hal – kənddən şəhərə zibil gətirib atan sakinlərdir. Onsuz da şəhərin kommunal yükü ağırdır. Kənd sakini həyətində kiçik bir quyu qazaraq qida artıqlarını ora ata, yandırıla bilənləri isə üzərində yandıra bilər. Bu, həm təbiətə, həm də şəhər xidmətlərinə hörmət olar.
Zibil maşınına “dağ” düzəldənlər.
Şəhərdə zibil maşını gələcəyini bilib qapı önünə bir balaca paket qoyursan, amma bir neçə saat sonra görürsən ki, həmin paketin ətrafına nə gəldi, necə gəldi zibil atılıb – balaca paket dağa dönüb. Hətta maşından keçərkən kiçik bir paketin üstünə böyük bir zibil torbası atıldığını dəfələrlə müşahidə etmişik.
Zibil qabları var, amma istifadə olunmur.
Zibil qabının içi boş və yaxud yarı boş olduğu halda, paketlər yerə atılır. Bu, sadəcə tənbəllik deyil – bu, ictimai məsuliyyətin olmamasıdır.
Küçələri kim təmizləyir?
O zibilləri kim yığır? Günün qızmar istisində, qışın şaxtasında, yazın yağışında küçələrimizi təmizləyənlər – ehtiyac ucbatından çalışan analarımız, bacılarımız, qız-gəlinlərimizdir. Onların zərif cinsin nümayəndələridir. Bizim küçələrimizin səliqəsi onların zəhməti ilə qorunur.
Yağış sularının daşıyıcı quyularının üstü – metalloma satılan barmaqlıqlar
Küçələrdə su toplanmasın deyə yeraltı borular, üstü metal barmaqlıqlarla örtülmüş kvadrat quyular vardı. İndi o quyuların üzərindəki barmaqlıqlar yoxdur. O quyuların içi küçəyə atılan zibillərlə doludur.Deyilənə görə, dəmir yığıb satanlar bu barmaqlıqları söküb metalloma veriblər. Küçədə sahibsiz gördükləri bu elementlərin əslində işlək və vacib olduğunu yəqin ki bilirdilər. Metallom alıcıları da bu cür elementləri qəbul etməməli, geri qaytarmalıdır.
Nəticə: Küçələrimizə sahib çıxaq.
Bu küçələr bizimdir. Bu yollar bizi gələcəyimizə aparır. Onları təmiz saxlamaq, qorumaq, zəhmət çəkən qadınlarımızın əməyinə hörmət etmək bizim borcumuzdur. Küçəyə atılan hər bir zibil, əslində, cəmiyyətə atılan sayğısızlıqdır.
                                                                                         Ramazan Abal

2

Balaca Mələyimin 9 yaşı var.Konfeti,şirniyyatı çox sevəndir.Elə bu səbəbdən də dişləri xarab olur,tez-tez  ağrıyır.Dişi ağrıyanda da həkim yanına getmək istəmir,diş çıxartdırmaqdan çox qorxur.Dəfələrlə olub ki,həkimin qapısından geri qayıdıb.Bu dəfə də dişi ağrıyıb,dibi iltihablanıb üzü şişmişdi Mələyin..

Baş stomatoloq Xəqani Məmmədov bir çox ailələrin olduğu kimi bizim də ailəlikcə diş həkimimizdir.Xəqani həkimin yanına müayinə üçün getdik.Həkim şişin çəkilməsi üçün dərman,ağız boşluğunu qarqara etməkçün bitki çayını təyinat olaraq yazdı və bunlar bitdikdə təkrar müayinə üçün gəlməyi tapşırdı.Şiş çəkildikdən sonra təkrar müayinə zamanı həkim bildirdi ki,-bu diş çıxmalıdır,həm də süd dişidir,yerinə yenisi çıxacaq.Bura qədər hər şey yaxşı idi.Artıq Mələk bilirdi ki,həkimin yanına növbəti gəlişi nə ilə əlaqədardır.Gəlmək istəmirdi.Birtəhər dilə tutub gətirdik Balakən RMX-nın Stomatoloqiya şöbəsində Xəqani həkimin qəbuluna.Növbəsi çatdıqda stomatoloji kresloya oturdu və həkimə ilk cümləsi bu oldu:-Ağrıtsa səni direktora şikayət edəcəm.
Mən də zarafata soruşdum:-Şəfiqə müəlliməyə?(Mələk Nizami adına şəhər 1 saylıtam orta məktəbdə oxuyur)
Cavabı: -Şəfiqə müəlliməyə niyə,buranın direktoruna,Dilbər doktora.
Bu arada Xəqani həkim damağa vurulacaq iynəni hazırlayırdı.Peşəkar,uşaqların dilindən yaxşı anlayan və işinin əhli olan həkim Mələk görə-görə iynənin ucluğunu dəyişərək insulin iynəsinin başlığını taxdı,o iynənin başlığı 1 sm uzunluğunda və çox nazik olduğu üçün sanki ucluq yoxmuş kimi görünürdü.Ehmalca iynəni vurduqdan sonra həkim Mələkdən iynənin ağrıdıb ağrıtmadığını soruşduqda Mələk ağrıtmadığı bildirdi və həkimdən nə zaman dondurma yeyə biləcəyini soruşdu.Dondurmanı çox sevdiyini bilən həkim Mələyə 3 gün sonra dondurma yeyə biləcəyini,dişini çıxardıqdan 3 gün sonra ilk dondurmasını da özünün ona alacağını bildirdi.Mələk artıq bu söhbəti xoşlamış,nəinki dişini çıxartdırmaqdan qorxur,o dişin bir an əvvəl çıxmasında maraqlı idi.İynənin təsiri ən yüksək səviyyəyə çatıncaya qədər xeyli söhbət etdilər,artıq əməllicə dostlaşmışdılar.Vaxt gəlib çatdı dişi çıxarmağa.Həkim əlinə diş kəlbətinini götürdükdə Mələk bir kəlbətinə bir də həkimə baxdı və dedi:-Əgər dişim rahat çıxsa səni direktora tərifləyəcəm.
Təcrübəli həkim süd dişini ilk tərpətdiyində, dişin üstü olmasa da kökünün sağlam olduğunu anlamışdı.Fasilələrlə,ehtiyatla doğru istiqamətlərə əyərək sonda bircə dəfə çıkməklə dişi götürdü..
Üç gün sonra dişin yerinə baxmaq üçün gəlməsini deyərək və çıxan dişini də salfetə büküb Mələyə verərək yola saldı.
Kolidora çıxan Mələk düz direktorun olduğu yerə,inzibati şöbəyə üz tutmuşdu.Mələk buraların yabancısı deyil,çoxu zaman mənimlə gəldiyi üçün,Dilbər xanımın qəbulunda olduğumuzdan onun qapısının üstündəki lövhədən vəzifəsini də bilir,qapısının hardan açıldığını da.Onu da deyim ki,Mələyin Dilbər xanımla tanışlığı elə ilk dünyaya gəldiyi andandır.Mələk yeni xəstəxanada,2016-cı ildə dünyaya gəlib.O illəri Mələk xatırlamasa da,Dilbər xanım xatırlayır və Mələyi o zaman ilk gördüyündə bir neçə günlük idi, ona “Düyməcik”  deyirdi.Yəni bu gün də davam edən çox şirin münasibətləri var.
Direktorla otağında görüşən Mələk:-Sizin çox yaxşı Xəqani adında diş doktorunuz var,mənim dişimi ağrıtmadan,incitmədən çıxartdı-deyə söhbətə başladı.Kənardan izləyirdim,o qədər şirin söhbət edirdilər ki..Dilbər xanımın üzündə maraq qarışıq bir təbəssüm vardı.30-40 yaşlı davranışın,40-50 yaşlı anlayışın 9 yaşlı  balaca Mələk tərəfindən sərgilənməsi,onun bir anda mənən böyüməsi,böyüklüyün kiçiklər üzərinə,tam da ölçüsündə biçilmiş forması çox şirin,maraqlı görünürdü.
Əbəs yerə baş stomatoloq olmayan,təcrübəli,stomatologiya sahəsində öz sözünü deyən və özünə məxsus dəsti- xətti,yanaşması olan Xəqani Məmmədov nəinki peşəkar  davranışı ilə Mələyin ağrıyan dişini ağrısız çıxartdı,o həm də insani,sevgi dolu yanaşması   ilə Mələyin fikrindən,ürəyindən diş çıxartdırmaq qorxusunu da çıxartdı..Peşəsinə qəlbən bağlı olanlar,sənətini özlərində, özlərini də sənətində yaşadanlardır, Xəqani kimi həkimlər.
Mələyin təşəkkürü bunula bitməmişdi,hər gün mənə xatırladırdı:-Atam,unutmayasan ha,öz qəzetində mənim Xəqaniyə olan minnətdarlığımı,təşəkkürümü yazarsan..
-Xəqani həkim,balaca Mələk “Yeni Balakən” qəzeti vasitəsilə Sizə təşəkkür edir,dondurma üçün isə ayrıca minnətdarlığını bildirir.Mən həkimimə güvənirəm,o var olduqca diş ağrısından qorxmadığını bildirir.Xəqani həkim,yaxşı ki,varsan!-deyir.

P.S.Həkim sözünün sahibi idi,3 gün sonra Mələk dişin yerinin müayinəsi üçün getdiyində,həkimin köməkçisi soyuducudan Mələyə  alınmış dondurmanı ona verdi.
                                                                      
                                                                                 Ramazan Abal

1

Redaksiyadan:

Yeni Balakən qəzeti olaraq gənc istedadlarımızı, qabiliyyətli gənclərimizi önə çıxartmaq, tanıtmaq, onların irəli getməsində, kövrək addımlarının inamla, güvənlə atdığı ilk yer — platforma olması yönündə fəaliyyətimiz, media dəstəyimiz bir növ missiyamızdır. Bu qəbildən növbəti tanıdacağımız gənc yazar — Asan xidmət könüllüsü, GİKM-də təlim-tədris mütəxəssisliyi üzrə məzun təcrübəçi, Bakı Qızlar Universitetinin 3-cü kurs tələbəsi Aysun Məzahir qızıdır. Onun ilk yazısı — “Sara ilə ucalan qadın — Nəriman Həsənzadə yaradıcılığında” — qadın obrazının ədəbiyyatda ucalığını poetik və duyğusal baxışla təqdim edir.

Sara ilə ucalan qadın — Nəriman Həsənzadə yaradıcılığında

Aysun Məzahir qızının ilk ədəbi essesi

Qadınların rolu, həyatı, mübarizəsi və cəmiyyətdəki mövqeyi həm klassik, həm də müasir ədəbiyyatda müxtəlif şəkillərlə təsvir olunub. Əsrlər boyu ədəbiyyatımızın ayrılmaz parçası olan qadın obrazı Nəriman Həsənzadə yaradıcılığında da öz yerini tutmuşdur.

Azərbaycan ədəbiyyatının nurlu simalarından biri olan xalq şairi Nəriman Həsənzadə qadını ən gözəl şəkildə vəsf edərək onu yüksək, əlçatmaz mərtəbəyə qaldırır. Onun poetik dünyası sevgini, vətəni, insanı, qadını ən incə çalarlarla ifadə edən bir xəzinədir. Misralarında gizlənən duyğular, həyat hekayələri oxucunu sözün sehrinə aparır.

Bu misralar qadına verilən dəyərin poetik ifadəsidir. Şairin həyat yoldaşı Sara xanım onun yaradıcılığının, ruhunun və ilhamının ayrılmaz parçası olmuşdur. Sara haqqında yazdığı sətirlərdə sevgi, ehtiram və minnətdarlıq bir-birinə qarışır. O, qadını yalnız bir obraz kimi deyil, həyatın dayağı, ailənin dirəyi, insanın mənəvi gücü kimi təqdim edir.

Sara xanımın gənclik illərindən başlayaraq şairin həyatına daxil olması, onunla bir ömür paylaşması və yaradıcılığının mərkəzinə çevrilməsi bu yazının əsas xəttini təşkil edir. Sara yalnız bir həyat yoldaşı deyil — o, şairin sirdaşı, tənqidçisi, ilham mənbəyi və ruh yoldaşıdır.

Sara xanımın vəfatından sonra Nəriman Həsənzadənin həyatında yaranan boşluq, onun şeirlərindəki kədər və tənhalıq hissi bu yazıda incəliklə təqdim olunur. “Ayrılıq” şeirindən gətirilən misralar bu hissləri daha da gücləndirir.

Aysun Məzahir qızı bu yazısında yalnız bir şairin həyatına deyil, qadının ədəbiyyatdakı ucalığına, onun mənəvi gücünə və insan həyatındakı yerinə poetik baxışla yanaşır. Bu ilk yazısı ilə o, ədəbiyyata olan sevgisini, duyğularını və düşüncələrini oxucularla bölüşür.

 Aysun Məzahir qızı

Bakı Qızlar Universiteti, III kurs tələbəsi

Asan xidmət könüllüsü, GİKM-də təlim-tədris mütəxəssisliyi üzrə məzun təcrübəçi.

1

25 avqust 2025-ci il tarixində Balakən rayon Mədəniyyət Mərkəzinin və “ASAN xidmət” Mərkəzinin könüllülərinin birgə təşkilatçılığı ilə tanınmış yazıçı Anar Rzayevin qələmindən ərsəyə gələn “Ötən ilin son gecəsi” əsəri əsasında hazırlanan tamaşa səhnələşdirilərək tamaşaçılara nümayiş etdirilib.

Səhnə əsərinin təqdimatı gənclərin asudə vaxtının səmərəli təşkili, onların yaradıcılıq potensialının üzə çıxarılması, həmçinin mədəniyyətə maraqlarının artırılması məqsədini daşıyıb. Tamaşada iştirak edən gənc könüllülər öz aktyorluq bacarıqlarını nümayiş etdirərək tamaşaçılar tərəfindən alqışlarla qarşılandılar.

Mədəni tədbir gənclərin birliyinə, mədəni mühitdə fəal iştirakına və milli ədəbiyyatımızın görkəmli nümayəndələrinin yaradıcılıq irsinin təbliğinə xidmət edir.

                                                    Yeni Balakən

1

Balakən rayon Mərkəzi Xəstəxanasının Təcili Tibbi Yardım Şöbəsi,Şöbə müdiri Herayeva Samirə Məhəmməd qızıdır(Bizim əfsanəvi cərrahımız,respublikada nadir mütəxəssis Doktor Herayev kimi tanıdığımız Herayev Məhəmmədin qızı).24 saat 2 növbəli işləyən şöbənin işi çox ağırdır.Gün ərzində 100-150 nəfər müraciət edir.2 həkim,4 tibb bacısı növbə ərzində çalışır,ehtiyac olduqda aidiyyatı üzrə həkimlər çağrılır.İstənilən xəstəlik üzrə ağır vəziyyətdə olanlar ilk olaraq bura gəlir.Burda onlara ilkin tibbi yardım göstərilib xəstəlik tarixçəsi açılır sonra isə aidiyyatı üzrə şöbələrə yerləşdirilirlər.Şöbənin həkimləri oxumuş,savadlı,çoxu da gənc kadrlardır.Gənc olmasına baxmayaraq təcrübəli və qabiliyyətlidirlər.

Həkimlərlə,tibb bacıları ilə söhbət edirəm.Gənc terapevt həkim Əfsanə Xəlilova iş başındadır,gələn xəstələri müayinə edir,tibb bacılarına lazımi göstərişləri verir.Şöbənin müdiri Herayeva Samirə həkim bütün şöbənin işinə nəzarət edir,otaqların birində sarğı əməliyyatı gedir ora baş çəkir,bir digər otaqda xəstə nəbz və təzyiq ölçən cihaza bağlı yatır,gedib cihazdakı göstəriciləri kontrol edir,növbəti otaqda xəstəyə sistem qoşulub,ora gedib xəstənin vəziyyətinə baxır..Bir dəqiqə olsun dayanmır.

İmkan olduqca da suallarımı cavablandırırlar.Gün ərzində gələn xəstələrin şikayətləri ən çox hansı sahələrdəndir?-ilk sualıma Samirə həkim cavab verir:-Gün ərzində gələnlərin içərisində ən çox şəkərli diabet,arterial hipertoniya,nevrotik pozuntular,ürək-damar xəstəlikləri,tənəffüs çatışmamazlığı üzrə sahələrdən şikayəti,problemi olanlardır.Əlbəttə, bu sualım səbəbsiz deyil.Bununla rayonun xəstəlik xəritəsini görmək,insanların ən çox xəstələndirən sahələri bilmək,bunların səbəblərini araşdırmaq və bu səbəbləri aradan qaldırmaq üçün aidiyyatı təşkilatları hərəkətə keçirmək,vətəndaşı isə məlumatlandıraraq diqqətli olmağa təşviq etməkdir.

 Xəstənin şikayətləri onları narahat edən şeylər,düşdüyü vəziyyətdir.Bəs həkimlərin şikayətləri varmı,hansılardır?Həkimlərdən soruşuram:-Sizin hər hansı şikayətiniz varmı?Bu sualıma həkim terapevt Əfsanə xanım cavab verir:-Xəstələr özlərini bir balaca narahat hiss edən kimi gəlib deyirlər-tezol,sistem qoy!Xəlilova bildirir ki,sistem hər deyiləndə,adamın keyfi istədiyində qoyulmur,onun öz təyinatı var.Əgər sistemə ehtiyac olarsa biz onu qoşuruq xəstəyə.Və yaxud bir balaca burnu axan kimi gəlib deyir-mənə seftraksion iynə vur!Bazarda söhbət arası eşitdiyi təyinatı,hansısa qonşusuna yazılmış təyinatdakı preparatı özünə də tədbiq olunmasını istəyir..              

– Axı həkimlik peşəsiylə biz məşğul oluruq,xəstəyə baxıb,müayinə edib təyinatı biz yazmalıyıq.Həkimin işinə qarışırlar.Sözdən anlamaq istəmirlər.Biz həkimik,7 il bu sahəni oxumuşuq.Bazardan,küçədən,qonşudan gələn təyinatı yaza,istifadə edə bilmərik.Sabah bunun məsuliyyətini yenə biz həkimlər daşıyırıq.Yoldan keçənin təyinatından xəstə ölərsə,vəziyyəti daha da pisləşərsə o zaman o yaldan keçəni axtarmayacaqlar,bizim yaxamızdan yapışacaqlar.Söz dinləməyən xəstələrlə onların xəstəliyindən daha çox problem yaşayırıq..

Bütün bunlara baxmayaraq Təcili Tibbi Yardım Şöbəsinin həkimləri ruhdan düşmür,sakinlərimizin sağlamlığının keşiyində ayıq-sayıq,əzmlə dururlar.

Balakən MRX-nın direktoru Dilbər xanım Quliyeva ilə TTY,Acil şöbəsi barədə söhbət  zamanı şöbənin təchizatının yüksək səviyyədə,yetərincə təminatının oduğunu,Lor həkimi,Lor otağı,UZİ  aparatı,oksigen paneli və sair müasir texnologiyanın quraşdırılaraq istifadə olunduğunu  bildirdi.Dilbər xanım onu da qeyd etdi ki,özü şəxsən mütəmadi olaraq hər gün şöbənin işi,ordakı vəziyyətlə yerində tanış olur,maraqlanır.Balakən MRX-nın direktoru Dilbər xanımın vətəndaşlara “Yeni Balakən” qəzeti vasitəsilə bildirir ki,əgər hər hansı bir şikayətləri olarsa qapısı onlara açıqdır,gəlsinlər ona desinlər.

Əlbəttə Dilbər xanım düz deyir,aidiyyatı olmayan yerlərə edilən şikayət nəinki həllini tapır,əksinə daha da həllindən uzaqlaşır.

Vətəndaşların münasibəti.

Təcili Tibbi Yardım Şöbəsində olduğum zaman Tülü kənd sakini Gəncəliyeva Günay xanım oğlu ilə birlikdə gəldi,şikayətini bildirdi.Həkimlər dərhal reaksiya verdilər, müayinə edərək gərəkən təyinatı tədbiq etdilər,sistem qoşdular.Şöbədə bir saata yaxın qaldığımdan Günayın təyinatının da sona çatdığını gördüm və Günaydan gəldiyində olan və indiki vəziyyətini maraqlandım.Əslində hər şeyi özüm görmüşdüm,bir də bunu ondan eşitmək istədim.Günay xanım:-Çox sağolsun həkimlərimiz.Gəldiyimdə özümü çox pis hiss edirdim,indi isə yaxşıyam.Həkimlər mənə mehriban,şəfqətlə davrandılar.Onların bu cürə xoş davranışı narahatçılığımın yarısını anındaca müalicə etdi,qalanını isə operativ təyinatları sayəsində geridə qaldı.Razıyam həkimlərimizdən,bir həftə əvvəl də burda idim,sarğıya gəlirdim,orda da mənə gülərüzlə,şəfqətlə davrandılar.O sırada Qabaxçöldən olan 1-ci Qarabağ müharibəsindən şəhid ailəsi gəlmişdi,yaşlı ana  oğlu ilə.Onlar da göstərilən xidmətdən,onlara olan münasibətdən razılıqlarını bildirdilər.

Sağlamlığın keşiyində dayanan səssiz qəhrəmanlar.

Balakən Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının Təcili Tibbi Yardım Şöbəsi — gecə-gündüz, yorulmadan, fasiləsiz çalışan insanların ünvanıdır. Burada hər bir həkim, hər bir tibb bacısı yalnız tibbi yardım göstərmir, eyni zamanda insanlara ümid, güvən və şəfqət bəxş edir. Onların gənc olmasına baxmayaraq, peşəkarlığı, məsuliyyəti və fədakarlığı Balakənin sağlamlıq sisteminin dayaq nöqtəsidir.

Şöbənin müdiri Samirə Herayeva və onun komandası təkcə tibbi cihazlara yox, insanın halına, hissinə də nəzarət edir. Hər bir xəstəyə göstərilən diqqət, hər bir sualın cavablandırılması, hər bir sistemin qoşulması — bunlar sadəcə prosedur deyil, həyatın özüdür.

Balakən MRX-nın direktoru Dilbər xanım Quliyevanın rəhbərliyi və açıq qapı siyasəti bu sistemin daha şəffaf, daha əlçatan olmasına xidmət edir. Vətəndaşların razılığı, xoş sözləri və minnətdarlığı isə bu xidmətin ən böyük mükafatıdır.

Bu yazı vasitəsilə bir daha xatırladırıq: sağlamlıq yalnız həkimlərin deyil, hər birimizin məsuliyyətidir. Doğru məlumat, düzgün davranış və vaxtında müraciət — bunlar həm özümüzü, həm də ətrafımızdakıları qorumağın ən təsirli yoludur.

Yeni Balakən qəzetinin səhifələrindən səslənən bu sətirlər, Balakənin səssiz qəhrəmanlarına bir təşəkkürdür. Onlar var olduqca, biz bir az daha güvənli, bir az daha sağlam yaşayırıq.

                                                                                Ramazan Abal

1

Papaqçı Əhma – Sənəti Yaşadan, Sənəti Yüksəldən İnsan.

1939-cu ildə Balakən rayonunun Gərəkli kəndində dünyaya gələn Varansov Əhma Məhəmməd oğlu, papaqçılıq sənətinin canlı siması idi. 21 yaşında əsgərlikdən qayıtdıqdan sonra Gürcüstanın Siqnaxi şəhərində tanınmış papaqçı ustanın yanında üç il şagirdlik etdi. Bu illər ərzində papaqçılığın incəliklərini öyrəndi və sənətə olan sevgisini peşəyə çevirdi.

Balakənə qayıtdıqdan sonra, indiki R.Səmədov küçəsində yerləşən papaqçı dükanında ömrünün sonuna qədər bu sənətlə məşğul oldu. Sovet dövründə “Məişət xidməti” qurumunda fəaliyyətini davam etdirən Əhma usta, 1975-ci ildə “Master  Zolotoy Ruk” – “Qızıl Əllər Ustası” medalı ilə təltif olundu. Bu mükafat onun bacarığının və sənətə verdiyi töhfənin rəsmi tanınması idi.
Əhma usta dövrünün məşhur papaqçıları – Səlimov Muxtar, papaqçı Fazil, Əli kişi ilə çiyin-çiyinə çalışmış, özünəməxsus müştəri kontingenti ilə seçilmişdi. Onun dükanına hər təbəqədən insanlar üz tuturdu. Qonşu Dağıstan Respublikasının Balakənlə sərhəd kəndlərində yaşayan dağıstanlılar yay aylarında at üstündə Balakənə gələrək xurcunlarda gətirdikləri motal pendirləri Əhma ustanın tikdiyi papaqlarla dəyişərdilər.Sənətkar ölkədən kənarda da məşhur idi.Rəhmətlik millət vəkili, xeyirxah iş adamı, Balakən Konserv Zavodunun direktoru Əli Ansuski də onun müştəriləri arasında idi.
                                  Şəxsi Xatirə – Bir Papağın Hekayəsi
Usta Əhma ilə bağlı şəxsi xatirəm də var. Rəhmətlik atam onun müştərisi idi. Bir gün atamla dükanının qarşısından keçərkən vitrinə düzülmüş papaqlar diqqətimi çəkdi. Atama “mən də papaq istəyirəm” dedim. Dükanın içində bizi gülərüzlə qarşılayan Əhma usta, atamın işarəsi ilə mənə tərəf əyildi, sol əlini çiynimə qoyaraq “Necə papaq istəyirsən?” – deyə soruşdu. Mən “yoluçnu” materialdan şapka istədiyimi dedim, çünki həmin rəngdə paltom vardı. Usta sanki ürəyimi oxumuşdu – model qəlibdən bir şapka çıxarıb “bu sənin razmerindir” dedi. Həqiqətən də üzərimə biçilmişdi. O papaqla paltomun vəhdəti ayrı bir gözəllik idi.
                                                  Sənətkarın Şəxsiyyəti
Əhma kişi yalnız bacarıqlı sənətkar deyil, həm də nümunəvi şəxsiyyət idi. Onu tanıyanlar onun haqqında xoş sözlər söyləyirdilər. Şair Həybullah Şəhmiroğlu onu belə təsvir edir:
“Qeyri-adi, gözəl xasiyyətli, tərbiyəli, əxlaqlı insan idi. El arasında belə bir deyim yaranmışdı: ‘Köhnə kişilərə, Əhma betəyə baxıb nümunə götürün’.”
Həybullah Şəhmiroğlu ona həsr etdiyi misrada deyir:
                İllərlə tikib satdın şapkadan qeyrət-namus,
                Dedim, kişi tayfası qoy qalmasın binamus.

Yadigarlar və Xatirə

1998-ci ilin avqust ayında dünyasını dəyişən Əhma usta bu gün fiziki olaraq aramızda olmasa da, onun sənəti, şəxsiyyəti və qızıl əllərlə tikdiyi papaqlar bizlərə yadigar qalıb.Ali təhsilli, savadlı iki qız  və bir oğul övladı onun ailə mirasıdır.

Əhma usta sadəcə sənətiylə yüksələnlərdən deyildi – o, sənəti yüksəldənlərdən idi.

                                                         Ramazan Abal

P.S.”Yeni Balakən”qəzetinin bu cür yanaşması Balakənin mədəni irsini yaşatmaq üçün əvəzsizdir. Hər ustanın hekayəsi bir sənət məktəbi, bir həyat dərsi kimidir.